Merklappen hebben door de eeuwen heen grote verandering ondergaan. Een merklap is een borduurwerk dat vaak wordt geproduceerd als een test van iemands vaardigheden in het naaldwerk. De merklap bestaat doorgaans uit een stuk stof waarop van alles geborduurd kan zijn, zoals figuren, het alfabet, motieven of decoraties.
De kunst van het borduren bestaat al sinds ver voor onze jaartel-ling. Het kent zijn oorsprong in het Oosten, waar men bijvoorbeeld in het Oude Egypte en Babylonië al borduurwerken van zeer hoge kwaliteit produceerde. In West Europa kreeg het borduren in de middeleeuwen een enorme impuls door de grote vraag naar bor-duursels van de kerk.
Zij bevatten voornamelijk het alfabet, tezamen met religieuze en morele voorstellingen. Een aantal van de meest voorkomende motieven uit die tijd zijn levensbomen, dieren, bloemen, engelen en mensfiguren.
In de achttiende eeuw begonnen de merklappen er steeds meer als schilderijtjes uit te zien. De sierrand werd van steeds groter belang en de indeling werd symmetrisch geordend. De merken en het alfabet kregen een ondergeschikte rol. Ook verschenen er nieuwe motieven, zoals de Nederlandse leeuw in Hollandse tuin, griffioe-nen, oranjebomen en lantaarns.
In de negentiende en twintigste eeuw raakten andere, meer romantische motieven, zoals Biedemayer, in de mode, honden en katten, voorstellingen van huisjes in het bos met hertjes op de voorgrond of voorstellingen van herders met hun schapen. Tevens werd de grond waarop de figuren zaten altijd afgebeeld. Ook waren de kleuren die werden gebruikt vaak feller dan voorheen. Waar merklappen vanaf de achttiende eeuw steeds meer op schilderijtjes gingen lijken, werden ze in de negentiende eeuw zelfs regelmatig als schilderij opgehangen.
Rond het einde van de negentiende eeuw werd de aandacht voor onderwijs verscherpt en daarmee ook voor het handwerkonder-wijs. Handleiding voor vrouwelijke handwerken van T. van den Berg-Stomp uit 1879 was de eerste methodische handleiding voor handwerkonderwijs in Nederland. Vele handleidingen volgden. Men ontwikkelde een methode waarbij de meisjes in een opklim-mende moeilijkheidsgraad verschillende handwerken leerden maken. De merklap was hier onderdeel van, vaak in de vorm van zogenaamde rode schoollapjes. Merklappen zijn vaak herinne-ringslappen, waarop voorstellingen van belangrijke gebeurte-nissen uit een gemeenschap of familie staan geborduurd. Deze werden vanaf de twintigste eeuw vervaardigd.
Ook in onze tijd worden nog steeds merklappen gemaakt. Maar wel weer anders. Nu zijn het echte herinneringen, waarbij een foto wordt overtrokken en geborduurd, bv. een kinderhoofdje. Namen zijn belangrijk geworden. en zo kun je een hele levensloop of gebeurtenis door borduren vastleggen.